İdrar yolu enfeksiyonları

İdrar yolu enfeksiyonları hem erişkinlerde hem de çocuklarda sıktır. Çocukluk döneminde üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en sık rastlanan enfeksiyonlar idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Yenidoğan dönemi dışında İYE kızlarda erkeklerden daha sık görülür. Bir kısmı belirtisiz seyreder. Okul çağındaki kızlarda %1-2 oranında idrar yolu enfeksiyonu vardır. İYE oluşmasında kişinin idrar yollarına anatomik (yapısal) bozuklukları ve fonksiyonel bozuklukları önemli rol oynar. Bu bozuklukların başında mesanedeki idrarın üreterlere geri kaçması gelir. (vezikoüreteral reflü) bu geriye kaçış sayesinde bakteriler böbreklere ulaşabilir ve böbrek yetersizliğine yol açabilir. Vezikoüreteral reflünün kalıtsal bir yönü de vardır. Reflülü çocukların kardeşlerinde % 35 oranında reflü görülür. Reflülü annelerin çocuklarının yarısında reflü görülebilir. İYE klinik bulgular çocuğun yaşına enfeksiyonun ağırlığına göre değişkenlik gösterir. Yenidoğan döneminde bulgular yüksek ateş, sarılık, soluk grimsi cilt rengi, emmeme, beslenme bozuklukları, kilo alamama, huzursuzluk gibi herhangi bir başka enfeksiyonda görülen bulgulardır. İdrar yaparken ağlama ya da idrar yapamama gözlenebilir. Süt çocuklarında da çoğu kez tipik belirtiler yoktur. İştahsızlık, bulantı, kusma, kilo alamama, ishal, kabızlık, solukluk, huzursuzluk, ağlama ateş gibi belirtiler gözlenir. Büyük çocuklarda ise belirtiler yönlendiricidir. Ateş, bulantı, kusma, karın ağrısı, bel ağrısı, yan ağrısı, idrar yaparken yanma, idrar yapamama, sık idrar yapma ya da idrar kaçırma bulguları görülebilir. İYE tanısında en yararlı yöntem uygun koşullarda alınmış idrar kültürü olmasına karşın rutin idrar tahlili de yönlendiricidir ve çoğunlukla kullanılır. Zamanında tanınıp, uygun antibiyotiklerle yeterli süre tedavi edilmeyen İYE böbrekte hasara, tansiyon yüksekliğine ve böbrek yetersizliğine neden olabileceğinden uygun tedavi çok önemlidir. Etkin tedavilerle, bir iki gün içinde idrar temiz hale gelir. Ancak tedavi on güne tamamlanmalıdır. İYE hem belirtisiz seyrettiğinden, hem de sık tekrar ettiğinden hasta en az birkaç yıl yakından izlenmelidir. İdrar yollarının yapısını görmek için mutlaka ultrasonografi, reflü taraması (sondalı film), ilaçlı böbrek filmi(İVP), gerekirse böbreklerin sintigrafisi çekilmelidir.